پیشینه و مبانی نظری مفهوم خانواده، الگوهای ارتباطی خانواده و الگوهای رفتار والدین
فصل دوم پایان نامه روانشناسی درباره الگوهای ارتباطی خانواده
الگوهای ارتباطی خانواده
در این بخش از فصل دوم به بررسی مفهوم خانواده ، الگوهای ارتباطی خانواده و الگوهای رفتار والدین می پردازیم .
مفهوم خانواده
خانواده چیزی بیش از مجموعه افرادی است که در یک فضای مادی و روانی خاص به سر می برند . خانواده یک نظام اجتماعی و طبیعی است که ویژگی های خاص خود را دارد . این نظام اجتماعی مجموعه ای از قواعد و اصول را ابداع و برای اعضای خود نقش های متنوعی تعیین می کند . علاوه بر این ، خانواده از یک ساختار نظامدار قدرت برخوردار است ، صورت های پیچیده ای از پیام رسانی های آشکار و نهان را بوجود می آورد ، و روش های مذاکره و مسئله گشایی مفصلی را در اختیار دارد که به آن اجازه می دهد تا تکالیف مختلفی را با موفقیت به انجام برساند . رابطه اعضای این خرده فرهنگ رابطه ای عمیق و چند لایه ای است که عمدتا براساس تاریخچه مشترک ، ادراکها و فرض های مشترک و درونی شده راجع به جهان ، و اهداف مشترک بنا شده است . در نین نظامی ، افراد به وسیله علایق و دلبستگی های عاطفی نیرومند ، دیرپا ، و متقابل به یکدیگر متصل شده اند . ممکن است از شدت و حدت این علایق و دلبستگی ها در طی زمان کاسته شود ، لیکن باز هم علایق مزبور در سراسر زندگی خانوادگی به بقای خود ادامه خواهند داد ( گلدن برگ و گلدن برگ ، 1934 ؛ ترجمه حسین شاهی برواتی و نقشبندی ، 1392 ).
بر هیچ کس پوشیده نیست که خانواده مامن آرامش و جایگاه به شکوفا رساندن استعدادهاست . افراد در درون خانواده از هم تاثیر می پذیرند و بر هم تاثیر می گذارند . مسلما شکوفایی افراد خانواده ، متاثر از عملکرد درونی خانواده است ( جهانگیر ، 1391 ). عملکرد خانواده در اصل اشاره به ویژگی های سیستمی خانواده دارد . به بیان دیگر عملکرد خانواده یعنی توانایی خانواده در هماهنگی یا انطباق با تغییرت ایجاد شده در طول حیات ، حل کردن تعارض ها ، همبستگی میان اعضا و موفقیت در الگوهای انضباطی ، رعایت حد و مرز میان افراد و اجرای مقررات و اصول حاکم بر این نهاد با هدف حفاظت از کل نظام خانواده ( پورتس و هاول ، 1992 ؛ به نقل از کرامتی و کاوه ، 1384 ).
به نظر دیکستین ( 2007 )، برای دستیابی به عملکرد مطلوب در سیستم خانواده ، باید نقش ها ، وظایف و تکالیف در بین همه اعضای خانواده به طور نظامند و هماهنگ ، سازمان داده شود . هم چنین او معتقد است هماهنگی و توازن ، رهبری و رابطه موثر ، برای عملکرد بهینه ، مهم هستند . از سوی دیگر دپاول ( 2006 ) بعضی از ویژگی های خانواده دارای عملکرد مطلوب را این گونه عنوان می کند : تعامل ارتباطی باز ، کنترل و مهار فشارهای روحی و روانی به طور موثر ، همدلی ، رهبری ،